Tác hại của công nghệ in metalize trong bao bì thực phẩm và mỹ phẩm

Công nghệ in metalize (in phủ màng kim loại) đang ngày càng phổ biến trong ngành bao bì, nhờ khả năng tạo hiệu ứng ánh kim bắt mắt và tăng khả năng bảo vệ sản phẩmingiacong.co ingiacong.co. Kỹ thuật này phủ một lớp kim loại rất mỏng (thường là hợp kim nhôm) lên bề mặt bao bì giấy hoặc nhựaingiacong.co. Lớp metalize giúp bao bì chống ẩm, chắn sáng và nâng cao tính thẩm mỹ, làm cho thực phẩm, mỹ phẩm trông hấp dẫn và cao cấp hơningiacong.co. Ứng dụng của bao bì metalize rất đa dạng, từ vỏ bánh kẹo, gói cà phê, gói mì tôm đến hộp mỹ phẩm và dược phẩm cao cấp. Tuy nhiên, đằng sau vẻ hào nhoáng và tiện ích đó là những tác hại nghiêm trọng đến môi trường, sức khỏe người lao động và người tiêu dùng. Bài viết này sẽ phân tích sâu các mặt trái của công nghệ in metalize dựa trên các nghiên cứu khoa học và cảnh báo từ chuyên gia.

Tác động đến môi trường

Hình 1: Cuộn màng nhựa đã được mạ một lớp kim loại mỏng (metalize). Lớp màng nhôm mỏng (~0,1 g/m²) phủ trên nền nhựa giúp bao bì sáng bóng và chống ẩm, nhưng cũng gây khó khăn lớn cho việc tái chếxreiss.efri.uniri.hr.

Khó tái chế, rác thải dai dẳng: Bao bì metalize là một dạng vật liệu hỗn hợp gồm nhiều lớp nhựa và kim loại. Cấu trúc phức tạp (thường khoảng 10% nhôm và 90% nhựa như PE, PP, PET…) khiến loại bao bì này gần như không thể tái chế bằng phương pháp thông thườngxreiss.efri.uniri.hr. Trên thực tế, nhiều chương trình tái chế đô thị không chấp nhận bao bì phủ nhôm (foiled packaging) do lớp nhựa mỏng mềm dễ làm kẹt máy phân loại tại các cơ sở tái chếecoenclose.com. Việc tách riêng nhôm và nhựa đòi hỏi công nghệ đặc thù tốn kém, hiện mới chỉ có rất ít cơ sở tái chế chuyên biệt thực hiện đượcecoenclose.com. Một báo cáo cho thấy nếu chỉ xử lý một bước (cơ học hoặc nhiệt) thì tỷ lệ tái chế màng plastic-nhôm này dưới 20%xreiss.efri.uniri.hr – phần lớn bị loại bỏ. Ngay cả quy trình tái chế tiên tiến nhiều bước cũng tạo ra nhiều chất thải và khí thải phải đem chôn lấp, khó đáp ứng mục tiêu kinh tế tuần hoànxreiss.efri.uniri.hr. Thông thường, khi tái chế dạng bao bì này, phần nhôm thu hồi thường không tinh khiết và vẫn bị thải bỏ, chỉ có phần nhựa được tận dụng một phầnecoenclose.com. Điều này có nghĩa là phần lớn bao bì metalize sau sử dụng sẽ trở thành rác thải tồn tại lâu dài trong môi trường.

Ô nhiễm vi nhựa và tồn lưu trong môi trường: Bao bì metalize chủ yếu làm từ nhựa nền (plastic) nên kế thừa toàn bộ vấn nạn về vi nhựa của bao bì nhựa nói chung. Chúng không phân hủy sinh học mà sẽ vỡ vụn dần thành những mảnh rất nhỏ (vi nhựa) trong đất, nước và đại dương. Nghiên cứu cho thấy bao bì (dù là hộp nhựa cứng, màng film hay lớp coating phủ) đều đóng góp đáng kể vào ô nhiễm vi nhựapackaging-gateway.com. Thậm chí ngay khi sản xuất, các công đoạn cắt xén, xử lý màng nhựa đã tạo ra bụi nhựa vi mô thoát ra môi trườngpackaging-gateway.com. Trong quá trình vận chuyển và sử dụng, ma sát, áp lực và nhiệt độ cũng làm rụng các hạt polymer siêu nhỏ từ bề mặt bao bìpackaging-gateway.com packaging-gateway.com. Những vi hạt này có thể theo không khí, nước chảy trôi xa, xâm nhập vào chuỗi thức ăn. Một báo cáo năm 2025 nhấn mạnh: “Bao bì là nguồn vi nhựa âm thầm nhưng đáng kể, len lỏi vào thực phẩm, nước uống và môi trường”packaging-gateway.com. Quá trình mở bao bì, xé gói cũng giải phóng 0,46–250 hạt vi nhựa trên mỗi cm bao bì bị cắtsciencedirect.com packaging-gateway.com – tức người tiêu dùng vô tình nuốt phải vi nhựa ngay khi sử dụng sản phẩm. Những vi nhựa này cực kỳ bền vững, có thể lưu hành trong môi trường hàng thế kỷ. Thực tế đáng sợ là nhiều bao bì metalize vẫn “sống sót” qua nhiều thập kỷ: tại bờ biển Cornwall (Anh), người ta tìm thấy những gói snack phủ nhôm gần như nguyên vẹn sau 20 năm vùi trong khe đácbsnews.com. Chính vì không phân hủy được và khó tái chế, bao bì loại này thường trôi dạt ra biển, gây hại cho sinh vật biển (chim, rùa, cá có thể nuốt phải mảnh bao bì lấp lánh tưởng nhầm là thức ăn). Báo cáo của CBS News chỉ rõ: do gói bánh chip làm từ nhựa metalize rất khó tái chế, chúng thường trôi dạt và nằm lại ở ven biểncbsnews.com, tạo nên cảnh tượng ô nhiễm dai dẳng.

Khí thải độc hại và hệ lụy xử lý: Khi không thể tái chế, hai hướng xử lý chính cho rác bao bì là đốt (thiêu hủy) hoặc chôn lấp – cả hai đều tiềm ẩn vấn đề. Chôn lấp bao bì metalize chiếm diện tích đất lâu dài và nguy cơ rò rỉ hóa chất (kim loại nặng, phụ gia nhựa) vào đất ngầm. Còn đốt rác nhựa – nếu không kiểm soát tuyệt đối – sẽ sinh ra các khí độc. Nhựa khi cháy giải phóng nhiều hợp chất nguy hiểm như dioxin, furan, styren… được chứng minh có tính carcinogen (gây ung thư) và độc thần kinh, tích tụ trong đất, nước và cơ thể sinh vậtsourcegreen.co. Khói đốt bao bì nhựa-nhôm còn chứa bụi siêu mịn mang kim loại và các hóa chất tồn dư, góp phần ô nhiễm không khí. Một nghiên cứu cho thấy lượng khí CO₂ từ đốt rác thải kiểu này có thể cao hơn đốt than nếu muốn đạt nhiệt độ đủ cao để hạn chế dioxinsourcegreen.co. Đáng lo ngại, ngay cả tro xỉ sau khi đốt cũng là chất thải nguy hại: tro lò đốt tập trung kim loại và độc tố không cháy được, và cuối cùng vẫn phải đem chôn lấp an toànsourcegreen.co. Như vậy, đốt chỉ chuyển ô nhiễm từ dạng này sang dạng khác. Ngoài ra, quá trình sản xuất bao bì metalize cũng tiêu tốn tài nguyên và năng lượng đáng kể. Sản xuất nhôm cần nhiều điện năng; mặc dù lớp nhôm trên màng rất mỏng, khi sản xuất đại trà hàng tỷ bao bì thì tổng lượng nhôm và nhựa tiêu thụ vẫn rất lớn. Việc sử dụng dung môi hữu cơ trong in ấn và keo dán màng cũng thải ra hợp chất hữu cơ bay hơi (VOC) gây ô nhiễm không khí. Tất cả những yếu tố này làm cho dấu chân môi trường của bao bì metalize rất nặng nề so với bao bì đơn chất thông thường.

Tóm lại, từ góc độ môi trường, công nghệ in metalize đang tạo ra bài toán nan giải về rác thải bao bì. Vật liệu nhiều lớp của nó vừa khó tái chế, khó phân hủy, vừa góp phần phát tán vi nhựa và chất độc trong hệ sinh thái. Những tiện ích về bảo quản của lớp màng nhôm mỏng không thể bù đắp được hậu quả lâu dài khi hàng triệu tấn bao bì loại này tích tụ trên Trái Đất. Đây thực sự là “cơn ác mộng tái chế” như cách gọi của EcoEnclose, bởi sự tiện lợi nhất thời đã đánh đổi bằng gánh nặng môi trường cho các thế hệ sauecoenclose.com ecoenclose.com.

Tác động đến người lao động

Quy trình sản xuất bao bì metalize đòi hỏi nhiều công đoạn in ấn, tráng phủ và ghép màng, trong đó người lao động phải tiếp xúc với nhiều hóa chất độc hại. Các công nhân in bao bì làm việc hàng giờ với mực in, dung môi, keo dán và kim loại… nếu không có thiết bị bảo hộ và thông gió tốt, nguy cơ nhiễm độc nghề nghiệp rất cao.

Phơi nhiễm dung môi và hóa chất độc: Ngành in bao bì (kể cả in offset hay ống đồng cho màng metalize) thường sử dụng các dung môi hữu cơ như toluene (Toluen) và xylene (Xylen) trong mực in và keo. Mặc dù mỗi loại mực chỉ chứa một tỷ lệ dung môi nhất định, nhưng tiếp xúc thường xuyên vẫn gây ảnh hưởng sức khỏe tích lũy. Toluen có thể gây kích ứng da (khi dính lên da) và gây các triệu chứng cấp tính khi hít phải như nhức đầu, chóng mặt, nồng độ cao có thể làm tổn thương hệ thần kinh trung ương, thậm chí gây hôn mê, tử vong trong trường hợp nặngin7.com.vn. Xylen – cũng là dung môi phổ biến trong mực in bao bì – ngoài tính dễ cháy nổ, còn gây các triệu chứng như choáng váng, kích ứng đường hô hấp, cay mắt; tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến tổn thương gan và thận. Các loại mực in UV dùng cho bao bì metalize (mực sấy bằng tia cực tím) chứa hợp chất acrylate như methacrylate, khi chưa polymer hóa hoàn toàn có thể gây bỏng rát da, tổn thương niêm mạc mắt mũi nếu văng trúng hoặc bốc hơiin7.com.vn. Những hóa chất này đều thuộc nhóm độc hại nghề nghiệp mà công nhân in ấn phải thận trọng. Các nghiên cứu cho thấy trong môi trường in ấn kín, hàm lượng hơi dung môi có thể vượt ngưỡng an toàn nếu không có hệ thống hút khí tốt, dẫn đến công nhân hít phải một lượng VOC đáng kể mỗi ngày.

Nguy cơ nhiễm độc kim loại nặng: Ít ai ngờ rằng trong mực in có thể chứa chì và các kim loại nặng khác. Chì (Pb) từng được sử dụng trong một số loại mực màu để tạo độ bền màu và bám dính cao trên bao bìin-nhandan.com.vn. Khi in, bụi mực chứa chì có thể phát tán vi thể vào không khí và công nhân sẽ hít phải hàng ngàyin-nhandan.com.vn. Chì tích tụ trong cơ thể gây ngộ độc mãn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh, máu và thận. Điều đáng lo là thời gian bán thải của chì trong cơ thể rất dài, tức một khi đã nhiễm chì thì phải mất nhiều năm cơ thể mới đào thải đượcin7.com.vn. Theo các nhà khoa học, trong 1 kg giấy báo in có thể chứa tới 0,1–1 mg chì, và nếu cơ thể có khoảng 0,5 mg chì trở lên đã đủ gây dấu hiệu nhiễm độcin-nhandan.com.vn. Con số này cho thấy chỉ cần tiếp xúc với bụi mực trong thời gian ngắn, công nhân in đã có nguy cơ tích lũy chì vượt ngưỡng an toàn. Không chỉ chì, một số pigment màu khác trong in ấn có thể chứa cadimi, crôm – đều là các kim loại nặng độc hại. Công nhân thành phẩm bao bì metalize còn có thể tiếp xúc với bụi nhôm hoặc hơi nhôm sinh ra trong quá trình mạ nhôm chân không. Mặc dù nhôm ít độc hơn chì, nhưng hít phải bụi nhôm nồng độ cao có thể gây bệnh về phổi (chứng nhiễm bụi alumin).

Bệnh nghề nghiệp và hệ quả lâu dài: Phơi nhiễm hỗn hợp các hóa chất nêu trên khiến người lao động trong ngành bao bì đối mặt với nhiều bệnh nghề nghiệp. Trước mắt, họ có thể bị viêm da tiếp xúc (do dính mực, dung môi trên da), các triệu chứng kích ứng hô hấp (viêm mũi, viêm họng mãn tính do hít hơi dung môi). Lâu dài hơn, công nhân in ấn có nguy cơ suy giảm trí nhớ, giảm tập trung do tổn thương thần kinh bởi dung môi hữu cơ – đây là hội chứng “não hữu cơ” đã được ghi nhận ở nhiều thợ in sau nhiều năm làm việc với toluen, xylen. Ngộ độc chì mãn tính gây thiếu máu, đau đầu, mất ngủ, và có thể dẫn đến tổn thương não không hồi phục (bệnh não do chì). Sức khỏe sinh sản cũng là một nạn nhân thầm lặng: nghiên cứu chỉ ra tiếp xúc lâu với dung môi công nghiệp và kim loại nặng có thể làm giảm chức năng sinh sản ở cả nam và nữin7.com.vn – ví dụ giảm số lượng và chất lượng tinh trùng ở nam, rối loạn kinh nguyệt và tăng nguy cơ sẩy thai ở nữ. Ngoài ra, một số hóa chất in ấn bị nghi ngờ liên quan đến ung thư: chẳng hạn, dung môi benzen (hiện bị cấm nhưng trước kia từng dùng trong ngành in) là chất gây ung thư máu; ấn phẩm in chứa phẩm màu azo độc hại có thể gây ung thư gan. Mặc dù hiện nay ngành in đã thay thế nhiều hóa chất nguy hiểm bằng loại an toàn hơn, nhưng tại các cơ sở in nhỏ lẻ, việc sử dụng nguyên liệu rẻ tiền không rõ nguồn gốc vẫn diễn ra, dẫn đến rủi ro cho công nhân. Điều kiện lao động (như xưởng chật, thiếu thông gió, không có thiết bị lọc khí) càng làm trầm trọng thêm mức phơi nhiễm. Nếu không được trang bị khẩu trang than hoạt tính, mặt nạ hơi độc và quần áo bảo hộ, người lao động rất dễ nhiễm độc mãn tính mà không hay biết, đến khi bệnh phát mới phát hiện thì đã muộn. Đây chính là lý do các quy định an toàn lao động yêu cầu chặt chẽ việc kiểm soát hơi dung môi, bụi mực và bảo hộ cá nhân trong ngành in bao bì.

Tóm lại, cái giá về sức khỏe cho người lao động trong công nghệ in metalize là không nhỏ. Đằng sau những bao bì lấp lánh đó có thể là hình ảnh người công nhân phải làm việc trong hơi dung môi nồng nặc, bàn tay dính đầy hóa chất và lá phổi tích tụ bụi kim loại. Các bệnh nghề nghiệp như nhiễm độc chì, rối loạn thần kinh và suy giảm sức khỏe sinh sản đang là mối nguy hiện hữu nếu công tác bảo hộ và quản lý hóa chất không được chú trọng đúng mức.

Tác động đến người tiêu dùng

Người tiêu dùng cuối cùng là đối tượng sử dụng sản phẩm kèm bao bì, do đó cũng tiềm ẩn rủi ro sức khỏe nếu bao bì không an toàn. Với bao bì thực phẩm và mỹ phẩm, mối lo chính là các chất hóa học từ bao bì thôi nhiễm sang sản phẩm rồi được con người hấp thụ. Bao bì metalize, do cấu tạo đa lớp và dùng nhiều loại mực, keo, phụ gia, có khả năng phát tán một số chất không mong muốn vào thực phẩm hoặc mỹ phẩm bên trong, nhất là khi gặp điều kiện không phù hợp (nhiệt độ cao, thực phẩm quá chua hoặc chứa cồn, dầu mỡ…).

Thôi nhiễm kim loại và hóa chất: Lớp kim loại (nhôm) trong bao bì nhìn chung khá trơ và thường được thiết kế không trực tiếp tiếp xúc với thực phẩm (thường phủ mặt ngoài giấy hoặc nằm giữa các lớp nhựa). Tuy nhiên, trong một số trường hợp, kim loại có thể thôi ra một lượng rất nhỏ. Chẳng hạn, nếu thực phẩm quá chua hoặc mặn tiếp xúc trực tiếp với lá nhôm, một phần nhôm có thể bị ăn mòn và hòa tan vào thực phẩmmestaek.com. Nghiên cứu cho thấy nấu hoặc bảo quản đồ ăn acid trong vật chứa nhôm có thể làm tăng hàm lượng nhôm trong thực phẩm, góp phần vào tổng lượng nhôm con người ăn phảidigitalcommons.calpoly.edu. Nhôm là kim loại nhẹ và chỉ độc ở liều rất cao, nhưng tích lũy lâu dài được cho là có liên hệ tới các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer. Nguy hiểm hơn là các kim loại nặng chì, cadimi có thể xuất hiện trong bao bì kém chất lượng. Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cảnh báo: túi nilon tái chế dùng đựng thực phẩm có thể chứa dư lượng chì, cadimi vượt mứcvfa.gov.vn. Các kim loại này có thể thôi nhiễm vào đồ ăn, đặc biệt khi dùng để gói thực phẩm nóng hoặc có dầu mỡ. Tích tụ chì, cadimi dù lượng rất nhỏ theo thời gian cũng gây hại cho thận, gan và có khả năng gây ung thư.

Hóa chất từ mực in và phụ gia: Bao bì metalize thường có lớp in ấn bắt mắt bên ngoài. Nếu nhà sản xuất sử dụng mực in không an toàn (không đạt chuẩn thực phẩm), các chất độc trong mực có thể thẩm thấu hoặc di chuyển vào thực phẩm. Điều này đặc biệt đáng lo nếu lớp in nằm mặt trong (tiếp xúc trực tiếp) hoặc khi bao bì gói đồ ăn nóng. Mực in chứa dung môi Toluen, Xylen nếu không được sấy khô hoàn toàn có thể để lại vết mùi và lượng vết dung môi trên bao bì, rồi nhiễm sang thực phẩm, người ăn phải lâu ngày có nguy cơ tổn thương thần kinh. Thậm chí, một số loại mực và sơn phủ có thể chứa phụ gia độc như phthalate (chất hóa dẻo) dùng sai mục đích. Phthalate và Bisphenol A (BPA) từ bao bì nhựa kém chất lượng có thể xâm nhập vào thực phẩm và đồ uống, gây rối loạn nội tiết tố khi cơ thể hấp thụ. Báo cáo từ Cục An toàn thực phẩm liệt kê: nguyên liệu nhựa tái chế không rõ nguồn gốc có thể còn sót hóa chất độc; mực in không dùng cho thực phẩm có thể thôi nhiễm vào thực phẩm; và phụ gia công nghiệp như phthalate, BPA có thể gây ảnh hưởng xấu đến hormone của người dùngvfa.gov.vn. Những hóa chất này được gọi là chất gây rối loạn nội tiết (endocrine disruptors), liên quan đến các vấn đề về sinh sản, phát triển trí não ở trẻ nhỏ và làm tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt ở người lớn.

“Hóa chất vĩnh cửu” PFAS: Gần đây, các nhà khoa học đặc biệt lo ngại về nhóm chất PFAS (per- and polyfluoroalkyl substances) – thường được mệnh danh là hóa chất vĩnh cửu do cực kỳ bền vững. PFAS được dùng trong một số bao bì thực phẩm (nhất là hộp giấy chống thấm dầu mỡ hoặc lớp lót chống dính). Dù không trực tiếp liên quan đến metalize (PFAS không phải kim loại), nhưng bao bì metalize cũng có thể chứa PFAS trong lớp màng polymer hoặc keo dán. PFAS có thể nhiễm vào thực phẩm và tích tụ trong cơ thể người, gây những ảnh hưởng nghiêm trọng. Thạc sĩ Trần Hoàng Quyên (Viện Công nghiệp Thực phẩm) cho biết các hóa chất PFAS dùng trong bao bì thực phẩm có thể dẫn đến các vấn đề nội tiết, tổn thương gan, thận và thậm chí ung thư về lâu dàivov2.vov.vn. Do mức độ nguy hại, Liên minh Châu Âu đã ban hành lộ trình cấm đưa ra thị trường các bao bì có chứa PFAS từ năm 2026vov2.vov.vn. Ở Việt Nam, quy định pháp luật cũng nghiêm cấm sử dụng các hóa chất độc hại trong bao bì thực phẩm, nhưng việc kiểm soát thực tế còn nhiều bất cậpvov2.vov.vn vov2.vov.vn. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng vẫn phải tự cẩn trọng, ưu tiên sản phẩm của các thương hiệu uy tín, bao bì ghi rõ tiêu chuẩn an toàn.

Vi nhựa trong thực phẩm và cơ thể người: Một khía cạnh âm thầm khác ảnh hưởng đến người tiêu dùng là các hạt vi nhựa từ bao bì xâm nhập vào thực phẩm. Như đã đề cập, vi nhựa có thể giải phóng trong quá trình sử dụng bao bì (mở gói, bóc nắp, cắt bao…). Các nghiên cứu gần đây cho thấy con người đang ăn, uống phải vi nhựa hàng ngày. Từ muối, đường, nước uống đóng chai đến cá hộp, bia… đều phát hiện có vi nhựa từ nguồn bao bì hoặc môi trườngnature.com nature.com. Trẻ sơ sinh cho đến người già đều có vi nhựa trong cơ thể ở mức độ nhất địnhsciencedirect.com. Trung bình mỗi người có thể nuốt phải 74.000 – 121.000 mảnh vi nhựa mỗi năm qua thực phẩm và hít thởnature.com. Vi nhựa trong cơ thể có thể không đào thải hoàn toàn mà lắng đọng tại các mô, cơ quan. Mặc dù độc tính chính xác của vi nhựa với người còn đang nghiên cứu, có bằng chứng cho thấy chúng có thể gây phản ứng viêm cục bộ và mang theo các chất độc hấp phụ sẵn (ví dụ hấp phụ kim loại nặng, PCB, thuốc trừ sâu rồi giải phóng trong ruột người)nature.com. Về lâu dài, sự hiện diện của vi nhựa có thể liên quan đến các bệnh mạn tính, làm suy yếu hệ miễn dịch và mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.

Tựu trung, người tiêu dùng chính là bên cuối cùng gánh chịu rủi ro nếu bao bì sản phẩm không an toàn. Các nguy cơ sức khỏe bao gồm: nhiễm kim loại nặng và hóa chất độc hại ở liều thấp kéo dài, rối loạn hormone, nguy cơ ung thư tăng cao do phơi nhiễm hóa chất từ bao bì; và sự tích lũy vi nhựa trong cơ thể với những hệ quả chưa lường hết. Đáng nói là nhiều người tiêu dùng chưa ý thức được những nguy cơ này. Họ thường chỉ quan tâm đến hạn sử dụng và chất lượng bên trong sản phẩm, mà ít chú ý rằng bao bì cũng có thể “nhiễm bẩn” thực phẩm.

Kết luận và kiến nghị

Bao bì với công nghệ in metalize mang lại sự tiện lợi và thẩm mỹ cho sản phẩm, nhưng đồng thời cũng đem đến cái giá về môi trường và sức khỏe vô cùng đắt đỏ. Từ ô nhiễm môi trường với rác thải khó tái chế, vi nhựa tràn lan; nguy hại cho công nhân sản xuất do hóa chất độc hại; cho đến rủi ro cho người tiêu dùng qua thôi nhiễm hóa chất và vi nhựa – tất cả cho thấy mặt trái của loại bao bì hào nhoáng này. Thực trạng này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo trong cộng đồng khoa học và môi trường. Gần 200 tổ chức môi trường và y tế cộng đồng trên thế giới đã cùng ký tên vào một Tuyên bố đồng thuận khoa học (dưới sự dẫn dắt của dự án UNWRAPPED) vào năm 2023, trong đó nêu rõ: có khoảng 12.000 hóa chất được cố ý sử dụng trong bao bì thực phẩm, hơn 1.200 nghiên cứu đã chứng minh nhiều hóa chất trong số đó di chuyển từ bao bì vào thức ăn và gây hại cho sức khỏe con người (ung thư, bệnh tim, tiểu đường, tổn thương gene, v.v.)no-burn.org. Đáng lo hơn, đa phần các hóa chất này không được công bố minh bạch và chưa được kiểm tra đầy đủ về an toànno-burn.org. Trước tình hình đó, giới khoa học và các tổ chức kêu gọi những hành động quyết liệt từ chính phủ và doanh nghiệp: công khai danh mục hóa chất trong bao bì, loại bỏ dần các hóa chất độc hại (như phthalate, BPA, PFAS) khỏi bao bì thực phẩm, và thúc đẩy chuyển đổi sang các bao bì an toàn, có thể tái sử dụngno-burn.org.

Đối với vấn đề bao bì metalize, một số giải pháp và hướng đi đang được đề xuất: phát triển công nghệ tái chế hiệu quả cho màng nhôm nhựa nhiều lớp; thay thế bao bì nhiều lớp bằng bao bì đơn chất (mono-material) dễ tái chế hơn; sử dụng nhôm nguyên chất tái chế cho lon/hộp (vì kim loại nguyên khối như lon nhôm có tỷ lệ tái chế cao, đến ~75%xreiss.efri.uniri.hr, thay vì màng nhôm tráng nhựa khó tái chế); nghiên cứu vật liệu phân hủy sinh học có tính chất tương tự metalize để thay thế lớp nhựa nhôm truyền thống. Song song đó, cần cải thiện điều kiện làm việc cho công nhân in ấn bao bì: trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ, hệ thống thông gió và xử lý khí thải dung môi, thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện dấu hiệu nhiễm độc.

Về phía người tiêu dùng, ý thức tiêu dùng xanh có vai trò quan trọng. Chúng ta có thể góp phần giảm tác hại của bao bì metalize bằng cách hạn chế sử dụng các sản phẩm đóng gói không cần thiết (ví dụ ưu tiên mua hộp lớn thay vì nhiều gói nhỏ metalize), thực hiện phân loại rác và tái chế đúng cách (gửi các bao bì khó tái chế đến chương trình tái chế chuyên biệt như TerraCycle thay vì vứt bừa bãi)ecoenclose.com, cũng như ủng hộ những thương hiệu chuyển sang bao bì thân thiện hơn. Một hành động nhỏ của người tiêu dùng, khi cộng hưởng lại, sẽ tạo áp lực để doanh nghiệp thay đổi và cải tiến bao bì.

Kết luận: Công nghệ in metalize trong bao bì thực phẩm, mỹ phẩm tuy hào nhoáng nhưng đang gây ra những hệ lụy nghiêm trọng. Đã đến lúc chúng ta nhìn nhận đầy đủ mặt trái của loại bao bì này. Việc tiếp tục sử dụng tràn lan bao bì metalize mà không có giải pháp quản lý chất thải hiệu quả chẳng khác nào “mượn tạm” môi trường và sức khỏe để đánh đổi lấy tiện ích trước mắt. Để phát triển bền vững, ngành công nghiệp bao bì cần hướng tới những giải pháp an toàn và xanh hơn, đảm bảo sức khỏe cho hành tinh và con người. Người lao động cần được bảo vệ tốt hơn, người tiêu dùng cần được thông tin rõ ràng hơn, và môi trường cần được trả lại sự trong sạch vốn có. Bao bì không chỉ đẹp và tiện, mà phải vô hại – đó mới là mục tiêu lâu dài mà chúng ta phải hướng đến.

Chính vì vậy, ở nhà máy bao bì Timico-Timicogroup, chúng tôi chỉ sử dụng các công nghệ in ấn bao bì thân thiện môi trường, đảm bảo sức khỏe cho người lao động và người tiêu dùng; hướng tới một tương lai bền vững.

#hộp giấy Quảng Nam #hộp giấy Đà Nẵng #thùng carton Quảng Nam #thung carton Đà Nẵng

Tài liệu tham khảo:

Yousef, S. & Stasiulaitiene, I. (2024). Life cycle assessment of recycling metallised food packaging plastics using mechanical, thermal and chemical processes. Heliyon, 10(16), e0. (Tóm tắt tài liệu cho thấy cấu trúc bao bì metalize 10% nhôm 90% nhựa, tỷ lệ tái chế <20%, tạo nhiều khí thải và chất thải phải chôn lấp)xreiss.efri.uniri.hr.
EcoEnclose (2020). This Common Packaging is a Recycling Nightmare. EcoEnclose Blog. (Phân tích khó khăn tái chế bao bì màng kim loại: không chương trình tái chế nào nhận, màng nhựa mỏng gây kẹt máy, phải tách lớp nhôm-nhựa tốn kém)ecoenclose.com ecoenclose.com.
CBS News (2019). What happens to your tossed chip bags? How one company is tackling our waste problem. (Phóng sự về ô nhiễm từ gói snack metalize tại bờ biển Anh, bao bì nhựa kim loại khó tái chế nên trôi dạt ra biển, tồn tại hàng chục năm)cbsnews.com.
Packaging Gateway (2025). Microplastics: the packaging problem we overlook. (Bài viết về vi nhựa từ bao bì: bao bì góp phần lớn vào ô nhiễm vi nhựa, tạo vi hạt ngay từ khâu sản xuất và sử dụng, vi nhựa xâm nhập thực phẩm và môi trường)packaging-gateway.com packaging-gateway.com.
Source Green (2023). Incineration Or Landfill? Breaking Down Harmful Waste Practices. (Bài phân tích phát thải từ đốt rác thải nhựa: sinh ra nhiều CO₂, dioxin, furan, styren có tính độc và gây ung thư, tro độc phải chôn lấp)sourcegreen.co sourcegreen.co.
In7 Printing (2019). Một số thành phần trong mực gây hại đến sức khỏe nhân viên in ấn. (Bài viết liệt kê các hóa chất độc trong mực in bao bì: toluen gây tổn hại thần kinh, xylen gây kích ứng hô hấp, methacrylate ăn mòn da; nhiễm độc chì, ảnh hưởng sinh sản ở công nhân in)in7.com.vn in7.com.vn.
In Nhân Dân (2022). Công nhân ngành in ấn với mối lo nhiễm độc chì gây hại sức khỏe. (Cảnh báo về chì trong mực in: bụi mực chứa chì phát tán, 1kg giấy in chứa 0,1-1 mg chì, nhiễm 0,5 mg chì đã gây ngộ độc)in-nhandan.com.vn in-nhandan.com.vn.
Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế (2025). Cẩn trọng khi sử dụng bao bì kém chất lượng khi chứa đựng thực phẩm. (Khuyến cáo về bao bì thực phẩm: nhựa tái chế chứa kim loại nặng, mực in không an toàn thôi nhiễm thực phẩm, phthalate và BPA ảnh hưởng nội tiết)vfa.gov.vnvfa.gov.vn.
VOV2 (2023). Bao bì có ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm?. (Đề cập nghiên cứu quốc tế phát hiện 3.600 hóa chất từ bao bì trong cơ thể người, nêu bật lo ngại về PFAS – “hóa chất vĩnh cửu” trong bao bì gây ung thư, nội tiết – và luật hạn chế PFAS ở EU)vov2.vov.vn vov2.vov.vn.
GAIA & UPSTREAM (2023). Hóa chất trong bao bì thực phẩm: mối đe dọa sức khỏe toàn cầu. (Tuyên bố đồng thuận của 33 nhà khoa học về 12.000 hóa chất trong bao bì thực phẩm, nhiều chất gây ung thư, bệnh mãn tính; kêu gọi minh bạch và loại bỏ hóa chất độc hại, chuyển sang bao bì tái sử dụng an toàn)no-burn.org no-burn.org.